Mieniak tęczowiec to jeden z najpiękniejszych polskich motyli. Swoim bogatym ubarwieniem przypomina gatunki występujące w strefie tropikalnej, jego skrzydła, o rozpiętości do 7 cm, z wierzchu są brunatnoczarne (u samców z fioletowym połyskiem) i zależnie od kąta padania światła mienią się różnymi barwami.
Motyle te można spotkać w czerwcu i lipcu w jasnych lasach liściastych, w lukach drzewostanów i na obrzeżach lasów. Mieniaki, w odróżnieniu od innych motyli dziennych, nigdy nie siadają na kwiatach, lecz spijają soki wyciekające z drzew.
Zdarza się też, że siadają na skórze spoconych zwierząt albo ludzi i trąbką wysysają krople potu. Samice składają jaja na wierzbach i topolach. Gąsienice lęgną się w sierpniu i do jesieni żerują. Kształtem przypominają ślimaki bezskorupowe. W pierwszym roku gąsienice mają ubarwienie ciemnobrązowe.
Zimują w małych oprzędach na korze lub w rozwidleniach gałązek. Wiosną znów podejmują żerowanie na liściach. Duże, wyrośnięte gąsienice przybierają barwę zieloną.
Po zakończeniu żerowania przekształcają się w charakterystyczne poczwarki barwy jasnobrązowo-zielonej. Spoczynek poczwarek na spodniej stronie liści trwa 2-3 tygodnie.
Młode motyle wydostają się z osłonek poczwarkowych zwykle w czerwcu.