Czyżyk

Czyżyk lubi lasy iglaste, lecz gnieździ się również w lasach miesza­nych i wyjątkowo w lasach liściastych. Jest nadzwyczaj zwinnym i to­warzyskim ptakiem.

Czyżyki lubią się kąpać nawet zimą i czasem mają tak zmoczone pióra, że z trudem zrywają się do lotu. Latają bar­dzo szybko lotem falistym i pokonują duże przestrzenie lecąc na znacznej wysokości. Stąd też łatwiej jest je usłyszeć, niż zobaczyć, tym bardziej że w locie często się odzywają.

Okres lęgowy trwa od kwiet­nia do lipca. Wyprowadzają dwa lęgi w roku. Toki odbywają się w stadach, już w lutym; w okresie lęgowym czyżyk jest bardzo cichy. Samica wybiera miejsce i buduje gniazdo, zazwyczaj na świerku, do­brze je maskując. Jaja są niebieskawe lub zielonkawe, z rdzawymi kropkami lub plamkami, zwykle w liczbie 4?6. Samica wysiaduje je przez 13 dni. W tym czasie samiec ją karmi. Oba ptaki przynoszą pis­klętom przez 13?15 dni pokarm, który początkowo składa się prawie wyłącznie z owadów. Młode wkrótce zaczynają przebywać poza gnia­zdem i gdy pisklęta z drugiego lęgu są już opierzone, rodziny zbie­rają się w większe stada i od sierpnia zaczynają koczować po okolicy. Czyżyk jest u nas ptakiem częściowo osiadłym. Ptaki z północy regu­larnie wędrują na południe, na zimowiska w Europie Środkowej lub dalej na południe. Górskie czyżyki zlatują na niziny i pojawiają się w miejscach porośniętych przez olchę i brzozę.

Ptaki te odżywiają się nasiona­mi tych drzew, stanowiącymi główną część ich pożywienia w tym cza­sie. Ostro zakończony dziób pozwala im na penetrację szyszeczek olchy. Chwytają się najcieńszych gałązek i wybierają nasiona, zwi­sając głową w dół. Na północ przelatują w marcu i kwietniu. W lecie na nizinach Europy Środkowej pozostaje ich niewiele.

Samiec czyżyka jest zielonożółty, z ciemniejszymi plecami i żółtym spodem. Czarnozielone skrzydła mają żółte pręgi, kuper zaś i nasada zewnętrznych sterówek są żółte. Głowa jest przyozdobiona czarną czapeczką, a na podbródku znajduje się czarna plama. Samica, podobnie jak młode, nie ma czarnej czapeczki, jest szarozielona i wyraźniej paskowana.

Czyżyk występuje w środkowej, wschodniej i północnej Europie, Azji Mniejszej i wschodniej Syberii. Podobny, lecz bardziej paskowany gatunek żyje w górskich lasach iglastych od Kanady po Nowy Meksyk. W Polsce czyżyk jest średnio licznym gatunkiem lęgowym w górach i na północnym wschodzie, natomiast bardzo nielicznie gnieździ się na pozostałym obszarze kraju.

Czyżyk - samiec