Inne nazwy: fulmar, petrel
Fulmar zwyczajny jest gatunkiem dużego ptaka morskiego z rodziny burzykowatych. Zamieszkuje północny Atlantyk i Pacyfik, granica zasięgu wciąż przesuwa się na południe – tereny lęgowe znajdują się w Wielkiej Brytanii, a nawet na wybrzeżach Francji. W Polsce obserwowany wyjątkowo, wyłącznie na wybrzeżu Bałtyku.
Ptak ten preferuje otwarte morza i wybrzeża strefy klimatu chłodnego.
To doskonały lotnik – często i długo szybuje krążąc na powierzchnią wody bez poruszania skrzydłami. Potrafi przez cały dzień wykonywać powietrzne akrobacje, a na ląd wraca tylko w nocy i w okresie gniazdowania. Jest to też ptak wędrowny, przylatujący jesienią i zimą do Europy Zachodniej, choć nie zapuszcza się w głąb lądu.
Bardzo towarzyski o czym świadczą gniazda złożone z licznych kolonii na wysepkach i przybrzeżnych skałach, które dochodzą do 40 000 par na brytyjskich wybrzeżach (Wyspy św. Kildy).
Długość ciała fulmara zwyczajnego wynosi ok. 45-50 cm, rozpiętość skrzydeł 87-112 cm. Masa ok. 550-750 g.
Dwie formy barwne, podział na podgatunki sporny:
- wierzch skrzydeł i grzbiet ciemnoszare z domieszką brązowego, reszta ciała jasnoszara;
- biała głowa, szyja i brzuch, wierzch skrzydeł oraz grzbiet szare, ciemne końce lotek, żółty dziób.
Obie płci ubarwione jednakowo, z wyglądu podobne do mew, w odróżnieniu od nich mają jednak masywny, zakrzywiony żółty dziób z nozdrzami na środku w kształcie czarnej rurki, na końcu spłaszczony bocznie i opatrzony wyrostkiem w kształcie haczyka. Pokrywa rogowa dzioba pokryta płytkami.
Przypomina wielkością mewę pospolitą, ale w przeciwieństwie do niej nie ma brunatnych pasów na końcach skrzydeł.
Pożywieniem tego ptaka są małe i średnie zwierzęta wodne zbierane z powierzchni oraz odpadki ze statków oraz portów.
Podgatunki:
- F. glacialis glacialis;
- F. glacialis rodgersii;
- F. glacialis minor.
Ich bronią, a szczególnie młodych petreli, jest cuchnący, oleisty płyn z żołądka, którym w czasie zagrożenie oblewają napastnika.
Fulmar zwyczajny gnieździ się na klifach i wysepkach, w miejscach pozbawionych drapieżników również na płaskim terenie w głębi lądu (na Spitsbergenie Zachodnim nawet do 30 km w głębi lądu).
Zazwyczaj jajo składane bezpośrednio na skale. Czasem jest wysłane trawą lub obłożone małymi kamykami. Na lęgowisku słychać jego ochrypłe odgłosy.
W zniesieniu jedno, białe jajo.
Jajo wysiadywane jest, nadzwyczaj długo, przez okres około 8 tygodni przez obydwoje rodziców. Pisklęta opuszczają gniazdo po około 7 tygodniach. Rodzicielska opieka trwa 41-57 dni, przy czym przez pierwsze dwa tygodnie jedno z rodziców nie oddala się w ogóle od pisklęcia i ogrzewa je. W tym czasie parter żeruje na oceanie.
Młode dojrzewają późno, po 9-10 latach. Ich upierzenie jest podobne do dorosłych. Karmione są oleistym płynem, złożonym z na półstrawionych skorupiaków, meduz, głowonogów i innych mniejszych zwierząt morskich.
Rosną tak szybko, że przypominają „kulkę tłuszczu”, co w niektórych miejscach jest powodem ich połowów przez człowieka.
Po osiągnięciu samodzielności zużywają zgromadzone materiały zapasowe na wyrośnięcie piór pozwalających na lot.
Fulmar zwyczajny
