Kamusznik gnieździ się w strefie przybrzeżnej południowej Skandynawii i Danii oraz w tundrze na wybrzeżach Eurazji i Ameryki Północnej. Zimuje w Afryce, Indonezji, Australii i Ameryce Południowej. Podczas przelotów można go czasem spotkać w głębi kontynentu europejskiego.
Na lęgowiska przylatuje między kwietniem a czerwcem, wracając każdego roku w te same okolice. Nad rewirem lata podczas toków specyficznym lotem ceremonialnym, ścigając samice. Samce atakuje bez przerwy i przegania. Skojarzona para zakłada gniazdo między kamieniami lub pod nimi, ale jamkę wygrzebują dopiero po zniesieniu pierwszego jaja. Wówczas wyściełają też gniazdo miękką suchą trawą.
Samica znosi w sumie 3?4 szarozielone lub brunatnawe jaja usiane ciemniejszymi plamkami. Podczas 22?24 dni rodzice wysiadują je na zmianę. Samica jednak wkrótce po wykluciu się piskląt traci stopniowo swe przywiązanie do nich i przerzuca na samca całą troskę o potomstwo. Odloty na południe zaczynają się niekiedy już w lipcu, częściej jednak w sierpniu i wrześniu.
Jeżeli spostrzeżemy na brzegu ptaka zajętego odwracaniem kamieni, to może to być tylko kamusznik. Zabiera się on do kamieni dużo cięższych od siebie. Odwraca również muszle, rozgrzebuje sterty glonów, szukając pod spodem drobnych mięczaków i skorupiaków, pająków i owadów. W niektórych okolicach, na piaszczystych i kamienistych wybrzeżach mórz, na skalistych wysepkach, jest bardzo liczny. Spotyka się go również w kamienistej tundrze, gdzie prócz mchów i porostów nie ma żadnej roślinności.
Jest to ptak błotny wielkości szpaka. Dziób ma krótki, lekko wygięty ku górze. W upierzeniu godowym grzbiet i skrzydła są rdzawobrązowe z czarnym pasem; brzuch jest biały. Równie biała głowa opatrzona jest dużą czarną plamą. Nogi są czerwonopomarańczowe. Samica ma na czole nieregularny czarny pas, a jej pierś jest biała. Na jesieni ptaki tracą swój piękny rudawy odcień. Upierzenie młodych jest jaśniejsze od upierzenia spoczynkowego starych ptaków. W locie kamusznik wygląda efektownie: białe pasy na skrzydłach, biały czarno prążkowany ogon i kuper biały z podkowiastą czarną plamą.
Kamusznik odzywa się ostrym ?tik e tik” lub ?khi ki ki ki kiw”. Kamusznik podważa kamienie dziobem, odpycha na bok, wreszcie przewraca całkowicie.
Kamusznik
