Rożeniec zamieszkuje Europę Północną, począwszy od Wielkiej Brytanii, poprzez Niemcy i Polskę. Niekiedy jednak gnieździ się dalej na południe. Zasięg jego obejmuje również dużą część Azji i Ameryki Północnej.
Ptaki gnieżdżące się na północnym zachodzie Europy nie odlatują na zimę, ale część rożeńców z innych rejonów wędruje na wybrzeża Morza Śródziemnego, a część do Afryki Północnej. W dolinie Nilu rożeńce stanowią najliczniejszy z zimujących gatunków ptaków. Pary dobierają się na zimowisku lub podczas przelotów.
Lot godowy rożeńców jest bardzo charakterystyczny: latają wówczas w małych stadkach nisko nad powierzchnią wody z szyjami wygiętymi w S.
Na terenach lęgowych pojawiają się w marcu lub kwietniu, osiedlając się na zarośniętych jeziorach i stawach. Miejsce na gniazdo wyszukują oboje rodzice, ale buduje tylko samica, ukrywając je w trawach i turzycach. Czasem jednak można znaleźć gniazdo w polu bez żadnej osłony. Stanowi je płytkie zagłębienie w ziemi, wysłane suchymi trawami i liśćmi oraz puchem, którego przybywa podczas wysiadywania. Puch ten składa się z szarobrunatnych piórek, jaśniejszych na czubkach i u podstawy. Zniesienie liczy 6?12 żółtawych lub zielonawych jaj, które samica wysiaduje przez 22?23 dni. Na początku okresu wysiadywania samiec trzyma się w pobliżu, na straży. W razie niebezpieczeństwa krąży nad gniazdem dopóty, dopóki samica go nie opuści. Pisklętami opiekuje się wyłącznie samica, pływając z nimi przez około 6 tygodni.
Rożeniec żywi się roślinami wodnymi, owadami, robakami, kijankami i drobnymi rybkami.
Rożeniec ma długą smukłą szyję i długie pióra ogonowe, co jest widoczne zwłaszcza u samców w locie. W szacie godowej samiec ma szyję i głowę brązową z białymi pasami rozciągającymi się po bokach z każdej strony szyi i łączącymi się ze sobą nad piersią, która jest również biała. Lusterko jest zielonkawo-rude. Samica jest brązowo cętkowana, lusterko ma zielonofioletowe, mniej rzucające się w oczy.
Rożeńce można łatwo odróżnić od krzyżówek po szarym dziobie i spiczastym ogonie. Samiec w upierzeniu spoczynkowym różni się od samicy jedynie nieco ciemniejszym grzbietem. Młode również przypominają matkę. Pisklęta w puchu mają szaroczarne grzbiety, brzuchy białawe. Samiec podczas toków wydaje głuche ?kryk” lub pogwizduje, samica odzywa się gardłowym ?rer rer ret”.
Rożeniec - samiec i samica
