Sekretarz to jedyny gatunek z rodziny sekretarzy. Długość ciała 126-150 cm, wysokość stojącego ptaka około 96 cm, rozpiętość skrzydeł około 210 cm, ciężar 3,5-4 kg.
Sylwetką przypomina dropia lub żurawia. Nogi bardzo długie, opierzone po staw skokowy, 3 palce krótkie, ale bardzo silne, czwarty słabiej rozwinięty, dziób typowy dla ptaka drapieżnego, ogon schodkowany z bardzo długimi środkowymi sterówkami, z tyłu głowy charakterystyczny czub z kilku dużych piór. Ogólne ubarwienie wierzchu ciała jest niebieskoszare, czub, końce skrzydeł, brzuch i nogawice czarne, pierś jasnoszara, naga skóra wokół oka pomarańczowa, woskówka żółta, nogi cieliste.
Sekretarz zamieszkuje trawiaste równiny, stepy i niezbyt gęsto zakrzewioną sawannę. W południowej i wschodniej Afryce przystosował się do życia w krajobrazie rolniczym; żeruje w uprawach pszenicy i młodej kukurydzy. Unika traw zbyt wysokich, utrudniających chodzenie.
Poluje pieszo, poruszając się z wielką gracją. Mniejszą zdobycz chwyta szybkim uderzeniem dzioba, większą przydeptuje i zabija szponami. Poluje często parami lub w grupach rodzinnych. Podstawowym pokarmem tego ptaka są drobne ssaki, a także pisklęta, jaja ptaków, jaszczurki, węże (również jadowite) i duże owady.
Wykazuje silny terytorializm.
Gniazdo buduje zazwyczaj w gęstej koronie kolczastego drzewa. Zbudowane jest ono z patyków i ma kształt platformy z lekkim wgłębieniem wyściełanym trawą. Składa 2-3 jaja. Wysiaduje tylko samica; pisklętami opiekują się oboje rodzice. W pierwszym okresie życia młode karmione są z wola rodziców nadtrawioną zdobyczą.
Występuje w Afryce – na południe od Sahary, brak go jednak w strefie puszcz tropikalnych.
Ptak ten jest osiadły.
Sekretarz
