Świstunka zamieszkuje prawie całą Europę z wyjątkiem Półwyspu Iberyjskiego i północnej części Skandynawii. W Polsce jest licznym gatunkiem lęgowym. Zamieszkuje lasy liściaste, rzadziej iglaste.
Ptak ten chętnie zasiedla lasy dębowe i brzozowe.
Samiec często śpiewa podczas lotu tokowego, przelatując z drzewa na drzewo. Jego pieśń składa się z wysokich, przyspieszonych treli, przypominających ?sip-sip- sip”, zakończonych terkoczącym ?sirrr”.
Do miejsc lęgowych przylatuje w kwietniu i maju. Okres lęgowy trwa od maja do czerwca. Terytorium lęgowe jest zwykle większe niż terytoria innych pokrewnych gatunków ? rozciąga się w promieniu 60?80 m od gniazda. Samica buduje kuliste, przykryte od góry gniazdo z bocznym otworem wejściowym, podobne do gniazd innych gatunków z tego rodzaju, lecz w przeciwieństwie do gniazd piecuszka i pierwiosnka nigdy nie jest wyłożone piórami.
Gniazdo jest budowane najczęściej w miejscach z ubogą roślinnością, lecz mimo to odnalezienie go jest nadzwyczaj trudne. Jest świetnie ukryte pod suchymi liśćmi lub trawą. Samica wysiaduje 6?7 jaj, które są białe i pokryte stosunkowo dużymi, szaro- brązowymi plamami. Pisklęta wykluwają się po 13 dniach i są karmione przez oboje rodziców w gnieździe przez 12?13 dni i tyle samo czasu po opuszczeniu gniazda, zanim staną się niezależne. Pary wyprowadzają tylko jeden lęg w roku.
Świstunka jest ptakiem wędrownym. W sierpniu i wrześniu odlatuje do Afryki Równikowej.
Świstunka jest największym gatunkiem z rodzaju Phylloscopus. W odróżnieniu od pozostałych gatunków ma siarkowożółte podgardle i pierś oraz wyraźną, dosyć szeroką brew. Brzuch ma biały, wierzchnie partie ciała oliwkowozielone, nogi jasne.
Osobniki obu pici są ubarwione podobnie, natomiast młode mają upierzenie bardziej matowe. Skrzydło świstunki różni się wyraźnie od skrzydła pierwiosnka i piecuszka. Druga lotka pierwszego rzędu jest dłuższa niż piąta, a pierwsza jest wyraźnie krótsza niż pokrywy skrzydeł.
Świstunka
