Inna nazwa: hiena plamista.
Jest to gatunek drapieżnego ssaka z rodziny hienowatych, jedyny przedstawiciel rodzaju Crocuta, największa ze współczesnych żyjących hien.
Wysokość: 75-90 cm, długość ciała: 110-150 cm, długość ogona: 25-30 cm, waga: samiec 35-60 kg, samica 55-76 kg.
Samice są większe i agresywniejsze od samców.
Hiena cętkowana występuje na sawannach i pustyniach Afryki na południe od Sahary[3]. Nie występuje w lasach deszczowych.
Ssak ten ma sierść gęstą, od szarej do brązowej z ciemnymi cętkami, które bledną wraz z wiekiem. Młode hieny rodzą się czarne, z wiekiem jaśnieją i pojawiają się u nich cętki.
Hieny cętkowane żywią się nie tylko padliną, ale także aktywnie polują na antylopy, zebry i inne średniej wielkości zwierzęta, a czasami na młode żyrafy, słonie i nosorożce. Potrafi wyczuć pożywienie z odległości wielu kilometrów. Hiena zjada wszystko co się da strawić. Ma bardzo silne szczęki zdolne skruszyć kość słonia.
Często odganiają od zdobyczy inne drapieżniki. Może biec za pożywieniem nawet 68 kilometrów na godzinę. Strategia polowania hien polega na ściganiu ofiary aż do całkowitej utraty sił ofiary. Chwytają za kark i żebra i powalają na ziemię. Potrafią one całkowicie ogołocić szkielet z mięsa w ciągu godziny.
Hieny cętkowane żyją w stadach (klanach), w których przewodniczką jest zwykle najstarsza samica. Wielkość klanu i jego rewiru zależą od zamieszkiwanego środowiska. Zazwyczaj w klanie jest od 15 do 80 hien. Terytorium zajmuje zazwyczaj około 50 kilometrów kwadratowych. Zdarzają się hieny żyjące samotnie lub w parach. Stado wspólnie broni terytorium lub pożywienia przed wrogami takimi jak lwy, lamparty lub inne hieny.
Do głównych wrogów hieny cętkowanej należą lwy.
Dużą rolę w życiu tych zwierząt odgrywa kontakt fizyczny, jak i sygnały zapachowe i wzrokowe. Hierarchia w klanie jest najlepiej zauważalna podczas jedzenia. Dominująca samica je pierwsza. Następnie inne samice i ich młode, a na końcu samce. Wszystkie hieny muszą reagować na gniew przywódczyni zgodnie z ich pozycją. Inaczej załamie się porządek społeczny klanu. Nieposłuszeństwo władczyni karze gryzieniem.
Samice gotowe są do rozrodu tylko kilka dni i powtarza się to co pół roku. Kopulacja trwa od 4 do 12 minut. Po około 100 dniach samica rodzi w norze do 3 młodych, które mają otwarte oczy. Małe hieny już po urodzeniu walczą ze sobą. Okres laktacji trwa około jednego roku.