Obszar występowania tych waleni rozciąga się od granicy wiecznych lodów i sięga aż po równik.
Żyją na otwartym oceanie (często można je zobaczyć w stosunkowo niewielkiej odległości od wybrzeży).
Na półkuli południowej samce osiągają 8 m długości, samice – około 8,2 m.
Osobniki na półkuli północnej są nieco mniejsze.
Średnia waga ciała dorosłego osobnika osiąga 8 ton.
Ssak ten ma silnie spłaszczoną głowę i wyraźnie zaznaczoną fałdę biegnącą po nozdrza.
Grzbiet jest intensywnie ciemnoszary, spód ciała jasnoszary, niekiedy biały.
U niektórych osobników pojawia się na grzbiecie, w miejscu gdzie kończy się głowa, jasnoszary trójkąt.
Płetwale karłowate żyją samotnie, bądź w grupach złożonych z dwóch lub trzech osobników.
Pożywieniem są głównie planktonowe skorupiaki, eufazje.
Osobniki zamieszkujące wody półkuli północnej jedzą również ryby i mięczaki.
Ciąża trwa 10 miesięcy i rodzi się jedno młode.
Po urodzeniu młody wieloryb mierzy około 2,8 m długości, a waga jego ciała wynosi około 300 kg.