Jest to motyl nocny z rodziny barczatkowatych. Gatunek pospolity.
Barczatka osinówka ma ciało gęsto owłosione, masywne. Ubarwienie motyla szaro-czarne, z mało widocznym deseniem przepaskowym. Rozpiętość skrzydeł 30-45 mm. Skrzydła szaro-czarne, lekko przeświecające z wąską, jasnożółtą przepaską. Na skrzydle przednim brunatne pole nasadowe, oddzielone od pola środkowego jaśniejszą przepaską oraz jasną przepaską zewnętrzną. Na skrzydle tylnym w poprzek skrzydła przebiega jasna przepaska. Strzępina obu par skrzydeł brunatna z jasnymi plamkami na zakończeniach żyłek. Przepaski wyraźne. Pola skrzydeł rozdzielone przepaskami coraz bardziej rozjaśnione w stronę brzegu skrzydeł. Zewnętrzny brzeg obu par skrzydeł lekko falisty. Gatunek cechuje dymorfizm płciowy, samice są większe od samców i charakteryzują się mniejszymi wyrostkami na czułkach. Osobniki dorosłe żyją krótko. Gąsienice ciemnooliwkowa, nie za mocno owłosione z jasnymi plamkami po grzbietowej stronie segmentów ciała, żywią się liśćmi i pączkami drzew, wyrządzając nieraz znaczne szkody. Gąsienice przepoczwarczają się w oprzędzie z ziemi i piasku.
Barczatki osinówki występują w całej Europie od Półwyspu Iberyjskiego po Ural. W Polsce gatunek występuje na całym obszarze kraju.
Gatunek preferujący zbiorowiska, bogate w drzewa stanowiące pokarm gąsienicy, sady, parki, lasy liściaste i mieszane.
Motyl pojawia się późną jesienią, na przełomie października i listopada, głównie w lasach liściastych oraz sadach.
Gąsienice odżywiają się liśćmi: topoli, wierzby, brzozy, dęba i drzew owocowych ? jabłoni i grusz.
Wydaje jedno pokolenie rocznie. Samica składa jaja późną jesienią, które zimują. Wiosną wylęgają się gąsienice. Larwy rozwijają się od czerwca do drugiej połowy lata i następnie udają się na przepoczwarczenie, które następuje w kokonach na powierzchni gleby poczwarkaprzeobraża się w imago późną jesienią. Larwy tego motyla są żarłoczne.
Jest to jeden z najpóźniejszych gatunków motyli nocnych, dorosłe osobniki spotyka się często w listopadzie nawet po pierwszych przymrozkach.