Obszar występowania maskonura obejmuje wybrzeża i wyspy północnego i środkowego Atlantyku. Żyje na wybrzeżach północno-wschodnich Ameryki Północnej, na Grenlandii, Islandii, na północnych wybrzeżach Skandynawii i Półwyspie Kola oraz na Spitsbergenie i Nowej Ziemi. We Francji występuje tylko na wybrzeżach bretońskich. Jest to ptak morski, żyjący poza okresem lęgowym na pełnym morzu. Część populacji jest wędrowna i dolatuje do Morza Śródziemnego.
Na wiosnę, w marcu, kwietniu, maskonur zajmuje trawiaste stoki na wybrzeżach i wyspach, gdzie dziobem i łapami wygrzebuje nory w ziemi. Gnieździ się w koloniach liczących niekiedy dziesiątki tysięcy osobników. Czasami zajmuje nory burzyka, a nawet królicze, w najgorszym wypadku szczeliny skalne. Nora ma do 2 m długości i kończy się szeroką komorą, wysianą trawą i roślinami morskimi.
W maju samica składa zazwyczaj 1 jajo, duże, białawe w żółtobrązowe plamki. Samica wysiaduje je na przemian z samcem przez około 40 dni. Po wylęgnięciu pisklę jest karmione jeszcze przez 40 dni rybami przynoszonymi w dziobie (ptaki trzymają je w poprzek). Następnie rodzice opuszczają swego potomka, który przez kilka dni daremnie oczekuje, a w końcu decyduje się na skok do wody i samodzielne zdobywanie pożywienia, które łowi pod wodą.
Maskonur ma wygląd zabawny, jednający mu sympatię, o czym może świadczyć nazwa łacińska ? braciszek arktyczny. Sylwetkę ma zaokrągloną z dużą głową i krótkimi czerwonymi nogami. Jego charakterystyczny dziób wyróżnia go wśród wszystkich ptaków morskich.
W szacie godowej trójkątny ten dziób, spłaszczony bocznie i garbaty, pokrywają czerwono-żółte poprzeczne karby. W upierzeniu spoczynkowym dziób traci barwność i częściowo wielkość wskutek spłaszczenia boków. Głowa staje się bardziej szara. Dziób młodych jest mniej garbaty, węższy, barwy czarniawej. Maskonur odzywa się tylko na lęgowisku, wydając rodzaj świergotania ?arr” lub ?ou”.
Maskonur
