Poza stawami i jeziorami o brzegach zarośniętych śmieszka gnieździ się na bagnach, starorzeczach i deltach rzecznych w strefie umiarkowanej praktycznie całej Europy i Azji.
W kwietniu w jej koloniach liczących tysiące gniazd, panuje ożywienie. W okresie tym można obserwować ceremonialne zachowanie się ptaków podczas toków. Para ptaków staje naprzeciw siebie z na pół rozwiniętymi skrzydłami i rozpostartym ogonem, składa dzioby na piersiach, po czym wyrzuca je w górę, kiwa głowami, schyla się i przeprowadza pozorowane ataki.
Samica i samiec budują następnie gniazdo z liści i łodyg trzcin, turzyc, manny i innych roślin rosnących w sąsiedztwie. Najstarsze ptaki zakładają gniazda w środku kolonii, młodsze, które przyleciały później, są zmuszone do instalowania się na brzegach. W większości wypadków samica składa 3 jaja, najczęściej oliw- kowozielone w ciemnobrązowe kropki. Oboje rodzice wysiadują je przez 26-28 dni.
Pożywienie mewy śmieszki jest przeważnie pochodzenia zwierzęcego. Jedzą owady, robaki i inne bezkręgowce, a z kręgowców głównie ryby i małe ssaki. Uzupełniają to owocami i nasionami. Począwszy od lipca, wkrótce po opuszczeniu gniazd, ptaki odlatują. Dotyczy to głównie populacji z północy i wschodu, które zimują na atlantyckich wybrzeżach Europy i nad Morzem Śródziemnym. Obserwowany jest obecnie wzrost liczby ptaków, które zimują na nie zamarzających wodach rzek w wielkich miastach Europy.
Upierzenie godowe mewy śmieszki jest łatwe do rozpoznania: u dołu szare z czarnymi czubkami piór, czapeczka czekoladowa, a wokół oka wąski biały pasek, przerwany od przodu. Dziób i łapy są czerwone. W upierzeniu spoczynkowym i u młodych głowa jest biała z wyjątkiem ciemnej plamy w okolicy ucha. Pod koniec pierwszego roku życia ciemna plama znika z wierzchu głowy. Młode w puchu są rudobrązowe z czarnymi plamami na grzbiecie i bokach. Mewa śmieszka jest ptakiem bardzo hałaśliwym.
Przenikliwy skwir: ?kcerr, krije, kekek” często słychać nad wodą. Mewa czarnogłowa (Larus melanocephalus) jest bardzo podobna do śmieszki i często trzyma się razem z nią. Czapeczka jej jest jednak czarna i sięga poniżej karku, końce skrzydeł są białe. Młode mają czarny pas na końcu ogona.