Rycyk to smukły ptak z długim dziobem i nogami. W szacie godowej samiec ma jaskrawordzawą szyję i pierś. W szacie spoczynkowej jest – podobnie jak samica nieco bledszy, o szarawej szyi. W locie łatwo go rozpoznać po charakterystycznym czarno-białym pasie na skrzydłach oraz długich nogach, które zdają się ?ciągnąć” za ptakiem. Po wylądowaniu rozpościera na chwilę skrzydła na kształt litery ?V”, prezentując białe pokrywy podskrzydłowe. Czarny, a nie paskowany koniec ogona różni go od bardzo podobnego szlamnika rdzawego, spotykanego u nas wyłącznie w okresie przelotów.
Ptak ten jest na lęgowiskach bardzo hałaśliwy – niemal bez przerwy słychać jego regularnie powtarzane, wysokie ?łite-lit, łite-łit, łite-tit…”, przechodzące w szybkie ?kijijit-kijijit” lub rytmiczne ?litu-litu-litu- łitu”.
Przelot wiosenny trwa od marca do kwietnia, wówczas stada rycyków można spotkać niemal w całym kraju. Przelot jesienny odbywa się w lipcu i sierpniu, lecz jest mniej widoczny niż wiosenny. Rycyki zimują w północnej Afryce i basenie Morza Śródziemnego.
Rycyk gniazdo zakłada bezpośrednio na ziemi – jest to po prostu wygnieciony dołek wśród gęstych traw lub turzyc. W kwietniu składa 4, rzadziej 3 jaja o maskującym ubarwieniu. Inkubacja trwa 22-24 dni, wysiadują na zmianę oba ptaki. Rycyki są zagniazdownikami – ich pisklęta wykluwają się pokryte puchem i szybko opuszczają gniazdo. Zdolność do lotu uzyskują po upływie miesiąca.
Drobne bezkręgowce wydobywane z mułu za pomocą długiego dzioba ? oto pożywienie tego pięknego ptaka.
Rycyk jest ptakiem związanym z rozległymi, podmokłymi łąkami, występującymi głównie w dolinach okresowo wylewających rzek. O jego przystosowaniu do tego środowiska świadczą chociażby długie nogi, pozwalające na brodzenie w płytkiej wodzie, oraz długi dziób, którym rycyk – niczym szczypcami lub pęsetą – wybiera z błota swój pokarm (przede wszystkim drobne bezkręgowce – owady i skorupiaki). W okresie przelotów większe stada rycyków można ponadto spotkać we wszelkiego rodzaju błotnistych miejscach – na przykład na dnie spuszczonych na zimę stawów rybnych. Ze względu na ów zwyczaj żerowania w mule i szlamie dawniej nazywano rycyka ?szlamnikiem”.
Największą ostoją lęgową rycyków w Polsce są rozlewiska Biebrzy i Narwi. Tereny te są bardzo cenione przez miłośników ptaków z całej Europy. Jest to miejsce gniazdowania ponad 180 gatunków ptaków, w tym wielu rzadkich gatunków wodno-błotnych.
Rycyk
