Trzciniak zamieszkuje całą Europę (z wyjątkiem Skandynawii i Wielkiej Brytanii), północną Afrykę i Azję Mniejszą. W Polsce jest gatunkiem średnio licznym na całym niżu.
Trzciniak zwraca uwagę swoim głośnym, szorstkim, rechocącym śpiewem, nieprzerwanie powtarzając frazę ?karre-karre-kit-kit”. Jego pieśń jest tak głośna, że zagłusza śpiew innych ptaków trzcinowisk. Samiec często wspina się do góry po łodydze trzciny i śpiewa bardzo energicznie. Czasem śpiewa również w nocy.
Trzciniak zasiedla nadwodne szuwary, głównie trzciny, rzadziej łany pałki i sitowia. Do miejsc lęgowych powraca na przełomie kwietnia i maja. Okres lęgowy trwa od maja do lipca. Terytorium gniazdowania jest małe, obejmuje obszar 20?30 m wokół gniazda. Gniazdo jest usytuowane najczęściej 50?100 cm ponad lustrem wody i wykonane z pasków liści trzciny i włókien roślin oraz wyłożone fragmentami kwiatostanów trzciny. Samica składa 5?6 zielonkawych lub niebieskawych jaj z brązowymi lub popielatoszarymi plamami. Wysiadują je oboje rodzice przez 13?15 dni. Młode są pielęgnowane w gnieździe przez 12?14 dni. Gdy opuszczają gniazdo, są niezdolne do lotu, lecz wspinają się zręcznie po łodygach trzcin; rodzice karmią je nadal mniej więcej przez 2 tygodnie. Trzciniak często wychowuje młode kukułki.
Pożywienie tego ptaka składa się z dojrzałych owadów, ich larw, i innych bezkręgowców zbieranych z bagiennej roślinności i powierzchni wody. Jest ptakiem wędrownym. W sierpniu odlatuje do Afryki Równikowej i Południowej. Populacje azjatyckie zimują w południowo- wschodniej Azji.
Trzciniak jest wielkością zbliżony do drozda lub szpaka. Upierzenie ciała, jednakowe u obu płci, z wierzchu jest jednolicie brązowe, od spodu brudnobiałe. Nad okiem ma niewyraźną brew. Pisklęta mają wnętrze paszczy pomarańczowożółte, język brązowy z żółtymi obrzeżeniami.
Na języku znajdują się dwie podłużne, czarne plamy. Gniazdo w kształcie koszyka, wysokości ponad 20 cm, jest zawieszone między kilkoma łodygami trzcin, czasem zielonymi, a czasem zeszłorocznymi, suchymi. Wygląda tak, jakby łodygi przerastały na wylot ściany gniazda.