Inne nazwy: piżmoszczur, szczur piżmowy, piżmak amerykański
Piżmak jest gatunkiem ziemno-wodnego gryzonia z podrodziny nornikowatych w rodzinie chomikowatych.
Do Europy sprowadzony został na początku XX w. z Ameryki Północnej przez księcia Colloredo-Mansfelda jako zwierzę futerkowe. Hodowany na farmach.
Cała dzisiejsza europejska populacja dziko żyjących piżmaków pochodzi od kilku osobników, które w 1905 roku uciekły z takiej fermy, położonej w Czechach, 40 km na południowy zachód od Pragi.
Na ziemiach polskich pojawił się w latach 30. XX w.
Długość głowy i tułowia wynosi około 26-40 cm, długość nieco bocznie spłaszczonego ogona: około 20-27 cm. Masa ciała wynosi około 0,7-1,8 kg. Ubarwienie ciemnobrunatne, strony brzusznej trochę jaśniejszej.
Futro z gęstymi, szczeciniastymi włosami ościstymi. Palce tylnej stopy porośnięte są po bokach włosami ułatwiającymi pływanie. U samców występują gruczoły wydzielające piżmo.
Piżmak jest typowym przedstawicielem gryzoni jeśli chodzi o rozrodczość. W ciągu roku samica może wielokrotnie rodzić po ciążach trwających 4 tygodnie po 5-9 młodych. Ssą one matkę przez 3 tygodnie, a już po upływie 3-5 miesięcy same są zdolne do rozrodu. Piżmaki żyją w koloniach.
Piżmaki są roślinożercami, ale nie gardzą również pokarmem zwierzęcym, takim jak skorupiaki i mięczaki. Ich siedliskiem są brzegi różnego typu wód, np. rowów melioracyjnych, stawów rybnych, rzek i jezior.
Gryzonie te w wysokich brzegach kopią nory, do których wejście jest pod powierzchnią wody. W norach tych wydzielone są komory. Na okres zimy gromadzą stos roślinności, która służy im jako legowisko i zapas pokarmu.
Piżmaki mogą wywoływać szkody niszcząc groble przeciwpowodziowe lub stawów rybnych. Są zaliczane w polskim Prawie Łowieckim do kategorii zwierzyny łownej z okresem ochronnym.
Okres polowań ustalony przez Ministra Środowiska przypada na czas od 11 sierpnia do 15 kwietnia. Ze względu na cenne futro kiedyś chętnie pozyskiwany; dziś liczba amatorów futra piżmaka wśród myśliwych sukcesywnie maleje.
Liczebność piżmaków została drastycznie zmniejszona po pojawieniu się ich naturalnego wroga ? norki amerykańskiej.
Piżmak
