Inna nazwa: piżmowół.
Jest to gatunek ssaka łożyskowego z rzędu parzystokopytnych, jedyny przedstawiciel rodzaju Ovibos.
Krowy woła piżmowego są wyraźnie mniejsze, długość do 1,95 m, wysokość w kłębie do 1,15 m. Sierść – 2 rodzaje włosów: zewnętrzne – ciemnobrunatne długie do 60, a nawet 90 cm – i wewnętrzne, krótkie wełniste, dobrze chroniące przed mrozem.
Pojedynczy róg może mieć 61-67 cm długości i jest skręcony do dołu i ku przodowi. U krów rogi są znacznie słabiej wykształcone, ale o podobnym kształcie. Ich powierzchnia jest gładka, bez żadnych rowków czy przyrostów rocznych.
Gruczoły piżmowołu w okresie godowym wydzielają substancje o silnym zapachu, nie jest to jednak piżmo. W związku z tym popularna nazwa tego gatunku jest błędna.
Pora godowa przypada na koniec lata. Samce walczą o samice zderzając się głowami, Słabszy przeciwnik się poddaje i oddala od stada. Zwycięzca kopuluje ze wszystkimi samicami w stadzie. Ciążą trwa 8,5 miesiąca. Młode rodzą się w kwietniu lub maju następnego roku. Z reguły rodzi się jedno młode, przez pierwsze trzy miesiące odżywia sie jedynie mlekiem matki. Ze względu na surowy klimat i dużą wrażliwość na wilgoć śmiertelność młodych jest bardzo duża.
Naturalny zasięg występowania tych ssaków obejmuje arktyczne rejony Ameryki Północnej, od Alaski po Kanadę i Grenlandię. Przed ostatnim zlodowaceniem zamieszkiwały Azję, Amerykę Północną i Europę, m.in. środkową część Norwegii (okolice obecnego Dombas), wprowadzono je tam ponownie i kilkadziesiąt sztuk żyje obecnie w parku narodowym Dovre Fjell. Również w Polsce znaleziono szczątki kopalne piżmowołów.
Woły piżmowe wprowadzono na Spitsbergen, na wyspę Nunivak, w Azji, na półwyspie Tajmyr oraz na Wyspie Wrangla. Na Alasce, wKanadzie i Norwegii podejmowane są próby domestykacji tego gatunku.
Piżmowoły preferują suche obszary tundry arktycznej. A to dlatego, że są bardzo wrażliwe na wilgoć. W wilgotnych środowiskach łatwo zapadają na zapalenie płuc.
Wół ten jest roślinożerny – głównie trawy, zioła i krzewinki, porosty, mchy.
Na początku XX wieku zagrożony wyginięciem ze względu na masowe polowania. W celu ochrony gatunku powstały rezerwaty w Kanadzie i Grenlandii. Liczebność populacji objętych ochroną wzrasta, obecnie szacowana jest na 80.000-125,000 osobników.
Wół piżmowy
